w związku z
-
małpa z brzytwą19.05.200419.05.2004Co oznacza i skąd zostało zaczerpnięte określenie małpa z brzytwą? Czy w ogóle jest to powszechnie znany związek frazeologiczny, czy nie?
-
Muzeum Pałac w Wilanowie6.04.20086.04.2008Witam!
Czy w nazwie Muzeum Pałac w Wilanowie drugi człon również powinien się odmieniać? Byłam w Muzeum Pałac w Wilanowie czy w Muzeum Pałacu? Człon Pałac w Wilanowie pozostawałby prawdopodobnie nieodmienny, gdyby traktować go jako nazwę konkretnego muzeum, czy tak? A może poprawna pisownia zakładałaby użycie dywizu, przecież te człony można uznać za równorzędne… Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Pozdrawiam serdecznie,
Monika z Warszawy -
Orzecznik przymiotnikowy w zdaniu podrzędnym
18.06.202318.06.2023Szanowni Państwo,
zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, która z poniższych form jest poprawna:
1) Kocham was takich, jacy jesteście.
2) Kocham was takich, jakimi jesteście.
3) Kocham was takimi, jacy jesteście.
4) Kocham was takimi, jakimi jesteście.
Po przeszukaniu archiwum poradni i zapoznaniu się odpowiedziami na podobne pytania (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/orzecznik-przymiotnikowy;2468.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Biernik-dopelniacz-a-moze-narzednik;20370.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kocham-cie-taka-jaka-jestes;21373.html) niestety nadal mam wątpliwości. Które z tych form są dopuszczalne? Czy któraś z nich jest lepsza?
Dziękuję i łączę pozdrowienia.
-
orzecznik w narzędniku17.10.200817.10.2008Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że orzecznik przymiotnikowy ma formę narzędnika, między innymi wtedy, gdy łącznikiem jest bezokolicznik w funkcji podmiotu. Czy w związku z tym zdanie: „Musimy być konsekwentni” jest poprawne? A jaka będzie poprawna forma przymiotnika w zdaniu: „Rodzice obawiają się, że ich dziecko zrobi sobie krzywdę, mówią: jest za małe na to, by być samodzielne/samodzielnym”?
-
Pan/Pani w zwrotach adresatywnych
9.12.20239.12.2023Czy wyrazy pan/pani, które poprzedają imię, należy pisać wielką czy małą literą? Zostałem nauczony, że "Pan/Pani" piszemy "z dużej" w zwrotach: "Szanowna Pani / Szanowny Panie", jednak w połączeniu z imieniem należy raczej zastosować pisownię małą literą, np. "Dzień dobry pani Anno". Argumentacja była następująca: mała litera nie jest deprecjonująca, ale neutralna, a wielkich liter nie należy nadużywać. Czy istnieję jakiekolwiek wytyczne w tej materii?
-
Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).
12.03.202112.03.2021W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?
-
polska i rumuńska bezpieka z perspektywy tłumacza12.09.200612.09.2006Szanowni Państwo,
w języku polskim funkcjonuje nazwa Securitate jako rumuński odpowiednik polskiej bezpieki. Chciałabym wiedzieć, czy w języku polskim przyjęły się również rumuńskie nazwy securist/securista dla agenta (agentki) Securitate. A jeśli nie, to jaki jest rumuński odpowiednik dla formy esbek? I czy derywowano od tego żeńską formę?
Dziekuję za odpowiedź i pozdrawiam,
Joanna -
poukładać sobie coś w głowie
25.06.202325.06.2023Szanowna Poradnio,
czy wyrażenie „poukładać sobie coś w głowie” (chodzi o jakieś przeżycia, wydarzenia, o przemyślenie wszystkiego) jest poprawne? Czy nie jest to np. kalka z angielskiego?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych 31.12.201531.12.2015Szanowni Państwo,
mam kłopoty interpunkcyjne ze zdaniami, które chyba można uznać za sfrazeologizowane:
Zegar chodził(,) jak chciał,
Bóg jeden wie(,) co się tam działo,
(…) które nie wiadomo(,) czemu miałyby służyć (czyli 'nie służyły do niczego', nie: 'nikt nie wiedział, do czego służyły’),
Zrobię to najlepiej(,) jak się da.
Ostatni przykład jest podobny do tego z porady gdzie się da.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
zaleca się z bezokolicznikiem10.06.200210.06.2002Czy zdanie: „Zmiany do… zaleca się włączyć, zaznaczając je…” jest poprawne? Co prawda w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny jest wyraźny zakaz łączenia czasownika zalecać z bezokolicznikiem, ale np. w Nowym słowniku ortograficznym (na obwolucie!) jest wyraźnie „wskazanie miejsc, w których zaleca się dzielić wyrazy…”. Czy w związku z tym zaleca się + bezokolicznik razi w każdym kontekście, czy też można zastosować wyjątki od tej reguły?
Z góry dziękuję i pozdrawiam.
Andrzej Górecki
